"Kurtlar sofrası" denen sinema ve dizi sektörünün içinde olan biri değilim. Zaten, dışarıdan kimseye kapılarını açmıyorlar, ya ünlü bir senaryo yazarı olacaksın ya da sektörde güçlü bir tanıdığın olacak.
Yine de izleyici olarak gözlemlerime dayanarak sonuçlara varıyorum ve doğru bildiklerimi söylemeye çekinmiyorum.
Öncelikle kaç dizinin üç, beş bölümde final yaptığını biliyor musunuz? Hiç merak ettiniz mi?
Alttaki dizilerin hiçbiri 10 bölüm dahi dayanmadı:
VURGUN: 6 bölüm
CAN KIRIKLARI: 4 bölüm
ŞAHİN TEPESİ: 6 bölüm
BİR UMUT YETER: 6 bölüm.
BİR DELİ RÜZGAR: 6 bölüm
KEŞKE HİÇ BÜYÜMESEYDİK: 5 bölüm
DARISI BAŞIMIZA: 5 bölüm
KOCAMAN AİLEM: 8 bölüm
MASUM DEĞİLİZ: 6 bölüm
YAŞAMAYANLAR: 8 bölüm
SERVET: 4 bölüm
TEHLİKELİ KARIM: 6 bölüm
DİP: 8 bölüm
YUVAMDAKİ DÜŞMAN: 6 bölüm
8. GÜN: 6 bölüm
NEREDESİN BİRADER? 4 bölüm
HAYATİ VE DİĞERLERİ: 6 bölüm
KALBİMİN SULTANI: 8 bölüm
KLAVYE DELİKANLILARI: 8 bölüm
YÜZ YÜZE: 2 bölüm!
TUTSAK: 9 bölüm
SEVDANIN BAHÇESİ: 4 bölüm
KAYIT DIŞI: 8 bölüm
BU SAYILMAZ: 4 bölüm
İKİ YALANCI: 9 bölüm
AŞK VE GURUR: 6 bölüm
BİR DELİ SEVDA: 4 bölüm
KARA YAZI: 6 bölüm
EVLAT KOKUSU: 9 bölüm
İÇİMDEKİ FIRTINA: 6 bölüm
YILDIZLAR ŞAHİDİM: 4 bölüm
Bazı diziler de 10 bölüm, 13 bölüm ancak dayanıyor.
Mesela GÜLİZAR, NEFES NEFESE, SENİ KİMLER ALDI isimli diziler 10. bölümde final yapmış ki, GÜLİZAR'ı Çağan Irmak gibi çok ünlü bir senaryo yazarı yazmış, oyunculardan birisi çok ünlü birisi: Farah Zeynep Abdullah. SEVDANIN BAHÇESİ, 4 bölümde final yapmış ki, baş rolünde SİBEL CAN varken! YILDIZLAR ŞAHİDİM'in baş rolünde hem çok güzel, hem çok iyi bir oyuncu olan CANAN ERGÜDER vardı.
Buradan şu sonuç çıkıyor: Ünlü oyuncu, ünlü şarkıcı, ünlü senaryo yazarı olmanız bir dizinin başarılı olmasını garantilemiyor. Başarılı bir dizi enaz bir, iki sezon sürer. Bakın Arka Sokaklar 10 sezondur ekranlarda.
Peki yapımcılar bu 3 - 5 bölümde biten dizilerden kar ediyorlar mı? Bilmiyorum, onca emeğe, masrafa, iyi oyunculara yazık olmuyor mu? İnsanlar tam iş bulmuş derken hayal kırıklığına uğramıyor mu?
Araştırmayı yaparken dizi sektöründe senaryo yazarı olmak için, eş, dost, tanıdık gücünün gerekliliği bir kez daha dikkatimi çekti. Kadın dizisini izlerken tesadüfen gözüme ilişti:
Senaryo yazarı: Hande Altaylı ( Fatih Altaylı'nın eşi)
Senaryo grubu: Ceyda Erenoğlu (Fatih Altaylı'nın baldızı)
Rahşan Gülşan: Fatih Altaylı ve baldızı ile aynı gazetede köşe yazarı. :)
Eskiden az sayıda ama nitelikli diziler yapılırdı, şimdi ise leblebi gibi, pıtrak gibi dizi çıkıyor, sürekli yeni diziler geliyor. Ve bu dizileri ya ÜNLÜ ya da sektörün içinde olan yazarlar ya da eş, dost tanıdıklara yazdırıyorlar. Ya da Japon, Kore, Hollywood dizilerinden, filmlerinden birebir - onların tabiriyle uyarlıyor - benim tabirimle araklıyorlar, kopya ediyorlar. Yaratıcılık sıfır, kolaya kaçmaktır. Ha diziye Türkçe dublaj yapmışsınız, ha Türk oyuncularla yeniden çekmişsiniz ne farkı var? Yaratıcılık olsa niye Japon, Kore, Hollywood dizilerinden ya da birbirlerinden kopya çeksinler? Peki bir senaryo yazarı yaratıcılığı yoksa kendine senaryo yazarı diyebilir mi? Yorum sizin.
Senaryo mu yazacaksınız
Güzel kız,
Yakışıklı oğlan,
İkisini ayırmak isteyen kötü adamlar, şeytan kadınlar,
Zorla yapılan evlilik,
Hamile numarası yapmak
Yüzme havuzlu malikane, lüks arabalar
Anası babası boşanmak üzere olan sorunlu bir, iki ergen çocuk,
Kapı dinleyen hizmetçi,
Mafia tipler...
Oldu mu size dizi! Dört bölüm sonra, altı bölüm sonra final yapmış ama olsun.
Ayrıca bu kadar sık dizi yazılınca, mantık hataları ve aynı şeylerin tekrarı kaçınılmaz oluyor. İzleyicilerin zekası ile alay etmek anlamına gelen vahim yanlışlar yapıyorlar ve seyircinin fark etmeyeceğini sanıyorlar oysa ki, salak değiliz ve farkediyoruz. En son örnek:
Kardeş Çocukları isimli dizide, senaryo gereği psikopat, manyak bir baba üvey kızını kömürlüğe zincirliyor. Kız tam bir yıl o buz gibi soğuk, ışık sızmayan, kömürlükte kuru ekmek, suyla yaşıyor. Zincirli olduğundan çişini, kakasını altına yapacak, tüm bunlardan sonra yıkanamayacak, öyle bir yıl bokun içinde mikrop kapmadan, al yanaklı, tombul bir şekilde, kapatıldığı gün kaç kiloysa, aynı kiloda çıkacak!
Hadi mucize oldu, Zatüree olmadı, mikrop kapmadı, ölmedi. Bir yılın sonunda o kömürlükten Auschwitz'den çıkmış gibi bir deri, bir kemik çıkması gerekirdi.
Yapımcılar senaryo yazarına hiç bunları sormuyorlar mı? Nasıl yazmışsın arkadaş? Bari bir yıl değil üç ay filan deseydin de, bünyesi çok güçlüymüş, ne kilo vermiş, ne mikrop kapmış diye düşünürdük.
Mesela saydım tam altı dizide hikayenin temelinde şantajla vs. zor kullanılarak yapılan evlilik var:
Kara Sevda: Nihan - Emir
Siyah Beyaz Aşk: Aslı - Ferhat
Siyah İnci : Hazal - Vural
Bir Zamanlar Çukurova: Züleyha - Demir
Vurgun: Reyhan - Vedat
Bir de vaktiyle Brezilya, Meksika dizilerinde de çok yapılan hamile kalma numarası yapan, karnına yastık koyan kadınlar var. Çok dizide aynı şey yapıldı hepsini hatırlayamıyorum şimdi ama ilk aklıma gelenler:
Cesur ve Güzel
O Hayat Benim
Güllerin Savaşı
Kalbimdeki Deniz
Fazilet Hanım ve Kızları
Hepsinde de kadınlar hamile numarası yaptılar.
Pırıl pırıl neon ışıkları, papyon, seksi kızlar, elde bir de baston, kafada silindir şapka olsa Fred Astaire'li Hollywood'un 40, 50'li altın çağları diyeceğim!
Yahu kim bu akılları veriyor bunlara? Hollywood'un kendisinde bile o şovların modası geçti. Bayatladı. Bakmayın La La Land ile hortlatmaya çalışmalarına, hortlamaz. Onlar mazide kalan nostaljik olmuş, sadece belli bir kültür düzeyindeki insanlara hitap ediyor.
Bu ülkede ilkokul 2 terk ev kadınları Fred Astaire'i bilmez, görse de izlemez, kanal değiştirir, böyle şovlarla ancak kendi kendilerini tatmin ediyorlar, bir İngiliz, bir Fransız seyircisi yok karşılarında hele hele Hollywood'da hiç değiliz. Sinatra'lı, Rita Hayworth'lu filmleri hala beğenenler kaç kişi Türkiye'de? Onlar da benim gibi 60'ına, hadi hadi 50'sine gelmişler bizler de göçüp gidince hiç kalmayacak...Recep İvedik seyircisine, maganda kültürüne sahip izleyiciye, arabesk dinleyen Ahmet beye sen Tolgshow gibi neon ışıklı, showgirl'lü, papyonlu tipleri benimsetemezsin zorla güzellik olmaz.
Ama sorsan her şeyin en iyisini, en doğrusunu biliyorlar, o yüzden de dışarıdan yazarlara burun kıvırırlar. Ay sen ünlü değilsin, kim oluyorsun? derler.
Velhasıl, yapımcılar ünlü olmayan yazarlara burun kıvırıyorlar da, kendi ünlü tanıdık, eş, dost senaryo yazarlarının yazdıkları dizilerin dört, beş bölümde final yapmasına, başka dizilerden kopya olmasına, mantık hatalarına, sözleşmiş gibi yapılan zorlama evliliklere, sahte hamileliklere, güldürmeyen güldürü program ve reytingi yerlerde sürünen sitcomlara (bu konuyu şurada yazmıştım) niye burun kıvırmıyorlar?
Bunları gerçekten merak ediyorum.
Yine de izleyici olarak gözlemlerime dayanarak sonuçlara varıyorum ve doğru bildiklerimi söylemeye çekinmiyorum.
Öncelikle kaç dizinin üç, beş bölümde final yaptığını biliyor musunuz? Hiç merak ettiniz mi?
Alttaki dizilerin hiçbiri 10 bölüm dahi dayanmadı:
CAN KIRIKLARI: 4 bölüm
ŞAHİN TEPESİ: 6 bölüm
BİR UMUT YETER: 6 bölüm.
BİR DELİ RÜZGAR: 6 bölüm
KEŞKE HİÇ BÜYÜMESEYDİK: 5 bölüm
DARISI BAŞIMIZA: 5 bölüm
KOCAMAN AİLEM: 8 bölüm
MASUM DEĞİLİZ: 6 bölüm
YAŞAMAYANLAR: 8 bölüm
SERVET: 4 bölüm
TEHLİKELİ KARIM: 6 bölüm
DİP: 8 bölüm
YUVAMDAKİ DÜŞMAN: 6 bölüm
8. GÜN: 6 bölüm
NEREDESİN BİRADER? 4 bölüm
HAYATİ VE DİĞERLERİ: 6 bölüm
KALBİMİN SULTANI: 8 bölüm
KLAVYE DELİKANLILARI: 8 bölüm
YÜZ YÜZE: 2 bölüm!
TUTSAK: 9 bölüm
SEVDANIN BAHÇESİ: 4 bölüm
KAYIT DIŞI: 8 bölüm
BU SAYILMAZ: 4 bölüm
İKİ YALANCI: 9 bölüm
AŞK VE GURUR: 6 bölüm
BİR DELİ SEVDA: 4 bölüm
KARA YAZI: 6 bölüm
EVLAT KOKUSU: 9 bölüm
İÇİMDEKİ FIRTINA: 6 bölüm
YILDIZLAR ŞAHİDİM: 4 bölüm
Mesela GÜLİZAR, NEFES NEFESE, SENİ KİMLER ALDI isimli diziler 10. bölümde final yapmış ki, GÜLİZAR'ı Çağan Irmak gibi çok ünlü bir senaryo yazarı yazmış, oyunculardan birisi çok ünlü birisi: Farah Zeynep Abdullah. SEVDANIN BAHÇESİ, 4 bölümde final yapmış ki, baş rolünde SİBEL CAN varken! YILDIZLAR ŞAHİDİM'in baş rolünde hem çok güzel, hem çok iyi bir oyuncu olan CANAN ERGÜDER vardı.
Buradan şu sonuç çıkıyor: Ünlü oyuncu, ünlü şarkıcı, ünlü senaryo yazarı olmanız bir dizinin başarılı olmasını garantilemiyor. Başarılı bir dizi enaz bir, iki sezon sürer. Bakın Arka Sokaklar 10 sezondur ekranlarda.
Peki yapımcılar bu 3 - 5 bölümde biten dizilerden kar ediyorlar mı? Bilmiyorum, onca emeğe, masrafa, iyi oyunculara yazık olmuyor mu? İnsanlar tam iş bulmuş derken hayal kırıklığına uğramıyor mu?
Araştırmayı yaparken dizi sektöründe senaryo yazarı olmak için, eş, dost, tanıdık gücünün gerekliliği bir kez daha dikkatimi çekti. Kadın dizisini izlerken tesadüfen gözüme ilişti:
Senaryo yazarı: Hande Altaylı ( Fatih Altaylı'nın eşi)
Senaryo grubu: Ceyda Erenoğlu (Fatih Altaylı'nın baldızı)
Rahşan Gülşan: Fatih Altaylı ve baldızı ile aynı gazetede köşe yazarı. :)
Yaratıcılık Yok
Eskiden az sayıda ama nitelikli diziler yapılırdı, şimdi ise leblebi gibi, pıtrak gibi dizi çıkıyor, sürekli yeni diziler geliyor. Ve bu dizileri ya ÜNLÜ ya da sektörün içinde olan yazarlar ya da eş, dost tanıdıklara yazdırıyorlar. Ya da Japon, Kore, Hollywood dizilerinden, filmlerinden birebir - onların tabiriyle uyarlıyor - benim tabirimle araklıyorlar, kopya ediyorlar. Yaratıcılık sıfır, kolaya kaçmaktır. Ha diziye Türkçe dublaj yapmışsınız, ha Türk oyuncularla yeniden çekmişsiniz ne farkı var? Yaratıcılık olsa niye Japon, Kore, Hollywood dizilerinden ya da birbirlerinden kopya çeksinler? Peki bir senaryo yazarı yaratıcılığı yoksa kendine senaryo yazarı diyebilir mi? Yorum sizin.
Hikayelerde Kolaya Kaçılıyor
Senaryo mu yazacaksınız
Güzel kız,
Yakışıklı oğlan,
İkisini ayırmak isteyen kötü adamlar, şeytan kadınlar,
Zorla yapılan evlilik,
Hamile numarası yapmak
Yüzme havuzlu malikane, lüks arabalar
Anası babası boşanmak üzere olan sorunlu bir, iki ergen çocuk,
Kapı dinleyen hizmetçi,
Mafia tipler...
Oldu mu size dizi! Dört bölüm sonra, altı bölüm sonra final yapmış ama olsun.
Diziler Mantık Hatalarıyla Dolu
Ayrıca bu kadar sık dizi yazılınca, mantık hataları ve aynı şeylerin tekrarı kaçınılmaz oluyor. İzleyicilerin zekası ile alay etmek anlamına gelen vahim yanlışlar yapıyorlar ve seyircinin fark etmeyeceğini sanıyorlar oysa ki, salak değiliz ve farkediyoruz. En son örnek:
Kardeş Çocukları isimli dizide, senaryo gereği psikopat, manyak bir baba üvey kızını kömürlüğe zincirliyor. Kız tam bir yıl o buz gibi soğuk, ışık sızmayan, kömürlükte kuru ekmek, suyla yaşıyor. Zincirli olduğundan çişini, kakasını altına yapacak, tüm bunlardan sonra yıkanamayacak, öyle bir yıl bokun içinde mikrop kapmadan, al yanaklı, tombul bir şekilde, kapatıldığı gün kaç kiloysa, aynı kiloda çıkacak!
Hadi mucize oldu, Zatüree olmadı, mikrop kapmadı, ölmedi. Bir yılın sonunda o kömürlükten Auschwitz'den çıkmış gibi bir deri, bir kemik çıkması gerekirdi.
Yapımcılar senaryo yazarına hiç bunları sormuyorlar mı? Nasıl yazmışsın arkadaş? Bari bir yıl değil üç ay filan deseydin de, bünyesi çok güçlüymüş, ne kilo vermiş, ne mikrop kapmış diye düşünürdük.
Diziler Zorlama Evlilikten ve
Sahte Hamilelikten Geçilmiyor
Sahte Hamilelikten Geçilmiyor
Mesela saydım tam altı dizide hikayenin temelinde şantajla vs. zor kullanılarak yapılan evlilik var:
Kara Sevda: Nihan - Emir
Siyah Beyaz Aşk: Aslı - Ferhat
Siyah İnci : Hazal - Vural
Bir Zamanlar Çukurova: Züleyha - Demir
Vurgun: Reyhan - Vedat
Bir de vaktiyle Brezilya, Meksika dizilerinde de çok yapılan hamile kalma numarası yapan, karnına yastık koyan kadınlar var. Çok dizide aynı şey yapıldı hepsini hatırlayamıyorum şimdi ama ilk aklıma gelenler:
Cesur ve Güzel
O Hayat Benim
Güllerin Savaşı
Kalbimdeki Deniz
Fazilet Hanım ve Kızları
Hepsinde de kadınlar hamile numarası yaptılar.
Başarılı Dizileri Zorla Uzatmak
Bir dizi beğenilip, reytinglerde birinci oluyorsa bu sefer sanırım "Yaşasın, dizimiz beğenildi, bitirmeyelim, uzatalım, daha çok para kazanırız" mantığı ile hikaye kendi normal seyrinde bitmesi gerektiği halde zoraki uzatılıyor. Bu sefer yazar alelacele bitmiş hikayenin üzerine yeniden konular, olaylar, entrikalar bulmak zorunda kalıyor ve aceleyle yapılan bu işin sonu, güzel dizinin tam anlamıyla "içine etmek" oluyor.
Örnek: O Hayat Benim, Kalbimdeki Deniz.
İki dizi de çok beğenildi. Böyle olunca ilk sezonda bitirilmeyip ikinci sezon çekildi. Ancak özellikle Kalbimdeki Deniz'i mahvettiler. (Çok severek izlediğimden biliyorum, o dönemler dizinin facebook sayfasında millet senariste küfürler ediyor, bir daha izlemeyeceğini söylüyordu ki, ben de belli bir noktadan sonra bu çok severek izlediğim diziyi bıraktım. Pes ettim. Hatta inanır mısınız, finaline bile bakmadım. Nasıl bitti bilmiyorum hala...) Çok güzel başlayıp, berbat edilen dizi deyince hala aklıma gelen ilk örnek Kalbimdeki Deniz. O Hayat Benim'de de aynısını yapmışlardı. Onu da batırmaya başladıktan sonra izlemedim, finalini filan hala bilmiyorum.
Güldürmeyen Güldürü Dizileri
Bunu daha önceki yazımda anlatmıştım. şuradan
Ona eklemek istediğim önemli bir husus daha var:
Güldürü şovları, güldürü programları yapanların burunları Kaf dağında ve kendilerini çok akıllı sanıyorlar ama henüz hitap ettikleri tv izleyici kitlesinin kültür, eğitim, alışkanlık, örf, adet, geleneklerinden bihaberler.
Bunun en iyi örneği Tolgshow denen ve başladıktan kısa süre sonra yayından kaldırılan güldürü programı.
Pırıl pırıl neon ışıkları, papyon, seksi kızlar, elde bir de baston, kafada silindir şapka olsa Fred Astaire'li Hollywood'un 40, 50'li altın çağları diyeceğim!
Yahu kim bu akılları veriyor bunlara? Hollywood'un kendisinde bile o şovların modası geçti. Bayatladı. Bakmayın La La Land ile hortlatmaya çalışmalarına, hortlamaz. Onlar mazide kalan nostaljik olmuş, sadece belli bir kültür düzeyindeki insanlara hitap ediyor.
Bu ülkede ilkokul 2 terk ev kadınları Fred Astaire'i bilmez, görse de izlemez, kanal değiştirir, böyle şovlarla ancak kendi kendilerini tatmin ediyorlar, bir İngiliz, bir Fransız seyircisi yok karşılarında hele hele Hollywood'da hiç değiliz. Sinatra'lı, Rita Hayworth'lu filmleri hala beğenenler kaç kişi Türkiye'de? Onlar da benim gibi 60'ına, hadi hadi 50'sine gelmişler bizler de göçüp gidince hiç kalmayacak...Recep İvedik seyircisine, maganda kültürüne sahip izleyiciye, arabesk dinleyen Ahmet beye sen Tolgshow gibi neon ışıklı, showgirl'lü, papyonlu tipleri benimsetemezsin zorla güzellik olmaz.
Ama sorsan her şeyin en iyisini, en doğrusunu biliyorlar, o yüzden de dışarıdan yazarlara burun kıvırırlar. Ay sen ünlü değilsin, kim oluyorsun? derler.
Velhasıl, yapımcılar ünlü olmayan yazarlara burun kıvırıyorlar da, kendi ünlü tanıdık, eş, dost senaryo yazarlarının yazdıkları dizilerin dört, beş bölümde final yapmasına, başka dizilerden kopya olmasına, mantık hatalarına, sözleşmiş gibi yapılan zorlama evliliklere, sahte hamileliklere, güldürmeyen güldürü program ve reytingi yerlerde sürünen sitcomlara (bu konuyu şurada yazmıştım) niye burun kıvırmıyorlar?
Bunları gerçekten merak ediyorum.
Müjde Dural
